15.08.2017

philebos

platon

philebos diyor ki, bütün canlı varlıklar için iyi, sevinçten, haz duygusundan, eğlenceden ve bütün bu tür şeylerden başka bir şey değildir.

ben bunun tersini ileri sürüyor ve diyorum ki, bu doğru değildir. bilgelik, zeka, bellek ve aynı özden olan her şey, düzgün düşünce, doğru uslamlama (muhakeme), bunlardan payı olanlar için haz duygusundan daha iyi ve daha değerlidir. bunlardan pay almak da, bütün şimdiki ve gelecek varlıklar için dünyanın en iyi şeyidir.

iyilik konusunda söylenmesi kesinlikle gerekli olan şey, her zeki insanın onu aradığı, onu istediği, ona ulaşmaya, onu elde etmeye çabaladığıdır.

bütün bilgeler zekanın, bizce gökyüzüyle toprağın egemeni olduğunda söz birliği ederler ve bundan övünç duyarlar. belki de haklıdırlar.

ruh olmayan yerde bilgelik ve zeka olamaz. 

ruhun beklediği şey haz ise, beklemek hoş ve güvenlidir. haz değil de sıkıntılı şeyler gelecekse, bu bekleme, korkulu ve acı verici olur.

her canlı varlık, hep bedeninin duyumsamakta olduğu şeyin tersini ister.

işte onu, böyle duyduğu şeyin tersine doğru götüren bir iştah, onda duyduğu şeylere karşıt şeylerin anısı bulunduğunu gösterir.

haz duygusu, çoğunlukla, bizde doğru bir kanının değil, yanlış bir kanının ardından doğar.

doğru, dindar ve her konuda iyi olan kimseyi tanrılar sevmez.

her insan bir sürü umutla doludur. 

gerçekten haz, dünyanın en yalancı şeyidir ve hep derler ki, en büyükleri sayılan aşk hazlarında işlenen, yalan yere yemin etme ya da yeminini bozma günahını tanrılar bile bağışlar. çünkü hazlar, çocuklar gibi, her tür zekadan yoksundur. zekaysa, tersine, ya gerçekle aynı şeydir ya da ona en çok benzeyen, en gerçek olan şeydir.