2.08.2014

plinius minor

plinius minor (genç plinius) diye tanınan, gaius plinius caecilius secundus, ms 61-113 yılları arasında yaşamıştır. novum comumlu, atlı sınıfından bir ailenin oğludur. babası, ı. caecilius cilo'nun erken ölümü üzerine, annesi ve kendisini evlat edinen dayısının yanında büyümüştür.

yüksek memuriyet görevlerinde bulunmuş olan dayısı, gaius plinius secundus'un, genç plinius'un yaşamındaki önemi yadsınamaz.

edebiyata düşkün olan dayısının kişiliği ve geniş çevresi aracılığıyla iyi bir eğitim görerek yetişen plinius, imparator vespasianus dayısını roma'ya çağırdığında, onunla birlikte roma'ya gelmiş ve burada, rhetor ve edebiyat eleştirmeni quintilianus'un derslerini dinleme olanağı bulmuştur.

ms 79 yılında, vesuvius yanardağının patlaması sonucu dayısını yitirince, genç yaşında hem maddi hem de manevi bir mirasın sahibi olmuştur.

plinius, erken yaşlarında başladığı edebiyat çalışmalarını sürdürürken, bir yandan da kısa sürede ünlendiği avukatlık görevine başladı. ilk davasını aldığında henüz on dokuz yaşındaydı. bundan sonra çeşitli devlet kademelerinde görev aldı ve bir kamu mesleğine girmeden önce yerine getirilmesi gerekli olan bir aylık askeri tribunusluk görevini üstlendi. sonunda, ms 89 yılında, quaestor olarak ilk önemli kamu görevine başladı ve mali konulara ilişkin özel yeteneği sayesinde, dönemin imparatoru domitianus'un (ms 81-96) beğenisini kazandı. ancak, ms 93'te praetor olduğu sırada, domitianus'un adamlarından birinin kovuşturmasına yardım etmesi üzerine ihbar edildi ve imparatoru çok öfkelendirdi. bu durumdan, ancak imparator'un ölmesi sonucunda kurtulabildi. 

plinius, belli bir suskunluk döneminin ardından, nerva'nın imparator olduğu dönemde (ms 96-98), yine mali yönetimdeki yeteneği sayesinde, ms 98 yılında aerarium saturni görevine getirildi. nerva'nın ölümüyle birlikte başa geçen traianus döneminde (ms 98-117) ise, ms 100'de konsül oldu ve konsül olarak senatoda imparatorun huzurunda yaptığı panegyricus (övgü) konuşmasıyla çok beğenildi.

birkaç yıl sonra traianus, augur'lar meclisinde ona da bir yer ayırdı. bunun ardından, tiberis kıyısını ve kanallarını koruma altına alma ve kanalizasyon sistemini denetleme görevine atandı. bu görevleri başarıyla yerine getiren plinius, özellikle mali konularda, imparator'un güvenini kazandı ve ms 111 yılında küçük asia'daki bithynia eyaleti'nin proconsul'u (eyalet valisi) oldu. ms 113 yılına kadar sürdürdüğü bu görev ile ilgili bilgileri, traianus'a yazdığı ve imparator'un kendisinden aldığı yanıtlardan oluşan mektuplar çerçevesinde ayrıntılarıyla aktardı. ancak bu mektupların aniden kesilmesi, yaşamının, kesin olmasa da, bu yıl içinde sona erdiğini gösterir.