18.12.2019

bilim ilkeleri

david b. resnik

temel ahlak ilkeleri

iyilik: kendine ve başkalarına zarar verme.

lütufkarlık: kendine ve başkalarına yardım et.

özerklik: rasyonel bireylerin özgür, bilinçli seçimler yapmasına izin ver.

adalet: insanlara adil davran; eşit olanlara eşit davran, eşit olmayanlara eşit davranma.

yararlık: bütün insanlar için yararlı olanın oranını zararlı olana oranla artır.

sadakat: sözlerini tut, anlaşmalara uy.

dürüstlük: yalan söyleme, hak yeme, aldatma veya yanlış yönlendirme.

gizlilik: kişisel sırlara ve gizliliğe saygı göster.

robert merton'a göre, bilim insanları şu normları benimserler:

1. komüncülük: bilim insanları veri ve sonuçları paylaşırlar.

2. evrenselcilik: siyasi ve sosyal faktörler bilimsel fikirleri ve bilim insanlarını değerlendirmede herhangi bir role sahip değildir.

3. ön yargısızlık: bilim insanlarını kişisel ve siyasi gündem değil, sadece gerçekler ilgilendirir.

4. örgütlenmiş şüphecilik: bilim insanlarının dikkat ve kanıt standartları yüksektir ve iyi kanıtlara dayanmayan inançları kabul etmezler.

ahlaka nesnel bir temel getirme isteğine verilen üç geleneksel cevap vardır:

1. doğacılık: ahlak insan biyolojisine, psikolojisine, sosyolojisine vs. dayanır.

2. rasyonalizm: ahlak bizzat usa dayanır; ahlak standartları, her rasyonel, ahlaki bireyin kabul edeceği kurallardır.

3. doğaüstücülük: ahlak tanrı'nın iradesine dayanır.