21.10.2017

ben robot

isaac asimov

hiç kimse kendinden daha üstün bir varlık yaratamaz.

bir zamanlar insanlar kainatın karşısında yapayalnızdılar. hiç dostları yoktu ama şimdi ona yardım eden yaratıklar var. ondan daha güçlü, daha sadık, daha yararlı ve kendine son derece bağlı yaratıklar. insanlık artık yalnız değil.

kızımın bir makineye teslim edilmesini istemiyorum. onun çok zeki olması beni ilgilendirmiyor. nesnenin ruhu olmadığından kimse kafasından geçenleri anlayamıyor. bir çocuk madeni bir yaratık tarafından korunmak için yaratılmamıştır.

robotların hepsi mantıklı yaratıklardır.

bir robot tehlikeye atılmak üzere ve bunu da biliyor. üçüncü yasanın otomatik potansiyeli onun geri dönmesine neden olur. ama sen ona kendisini tehlikeye atmasını emrediyorsun. o zaman ikinci yasa bir öncekinden daha yüksek bir karşıt potansiyel sağlar ve robot kendini tehlikeye atarak emri yerine getirir.

bir robot, temelde daha çok demirden yapılmış bir makinedir.

bir robot yalnız kaldığı zaman vücut çalışma yoğunluğu hemen her alanda iyice artar. etkilenmeyen bir tek devre bile kalmaz. bir robotta bir tek bozuk parça bile bulunsa, çalışma yoğunlaştığı zaman hemen her şey olabilir.

hepimiz düşüncelerimizin gizli şeyler olduğuna inanmaya çok alışkınız.

normal canlılar, bilinçli ya da bilinçsiz olsun, başkalarının emrinde olmaktan hoşlanmazlar. onları yönetimine alan kendilerinden daha aşağı biriyse ya da öyle olduğu düşünülüyorsa, o zaman hoşnutsuzluk daha da artar.

aslında bir robot -herhangi bir robot- fizik ve bir dereceye kadar kafa bakımından insandan üstündür.

robot tepkileri ne yazık ki insanlarınkine tamı tamına benzemez. insanlarda iradeyle yapılan bir hareket, refleks tepkiden çok daha yavaştır. ama robotlarda durum böyle değildir. çünkü bu onlar için yalnızca seçme özgürlüğü sorunudur. yoksa zorlama hareketle özgürce yapılanın hızları birbirinin aynıdır.

robot psikolojisi kusursuz değildir. ama bu psikoloji hakkında nitel terimlerden yararlanılarak tartışma yapılabilir. çünkü bir robotun pozitronik beyni çok karmaşık da olsa yine insanlar tarafından oluşturulmuştur. yani insanca değerlere göre yapılmıştır.

bir robotla çok iyi bir insanı birbirlerinden ayırt edemezsiniz.

imkansız bir durumla karşılaşan insan, çoğu zaman gerçeklerden uzaklaşmaya çalışıp hayaller dünyasına dalar. ya da içki içmeye başlayıp sinir krizi geçirir veya kendisini bir köprüden aşağı atar. ama bunların hepsi aynı şeydir. durumu olduğu gibi kabul etmeye yanaşmamak ya da bunu başaramamak..

robotun durumu da hemen hemen aynıdır. basit bir ikilem makinenin içindeki düzenleyicilerin yarısının arızalanmasına neden olur. karmaşık bir ikilem ise beyindeki bütün pozitronik yolları bir daha onarılamayacak biçimde yakar.

reformlar peşinde olan politikacıların geçmişlerinin iyice incelenmesinin her zaman yararı vardır.

bir robot, içinde insanlar bulunan bir evi yakmaya çalışan bir deliyle karşılaşırsa ne olur? deliyi durdurmaya çalışır. öyle değil mi? ve onu engellemenin tek yolu o deliyi öldürmekse, robot deliyi öldürmemek için elinden geleni yapar. eğer ölürse robotun psikoterapi görmesi gerekir. çünkü karşılaştığı çelişkiler yüzünden çıldırabilir.