7.12.2010

loevenjoul

stefan zweig

romanlarında monomani tipi insanları çok sık kullanan balzac, tek bir düşünce ile aşırı uğraşan böyle bir insanı ölümünden sonra yaratmayı da başarmıştır. bir "balzacoman" diyebileceğimiz bu kişi bütün ömrünü, balzac'ın kaleme almış olduğu her türlü müsveddeyi, mektubu, yazı ve makaleyi bulup çıkararak ele geçirmeye vermiştir. çok fanatik bir koleksiyoncu olan bu insanın adı comte spoelbergh van loevenjoul'dur. brüksel ve paris'teki bütün antikacıların, çok başarılı incelemeleri nedeniyle dilbilimcilerin de tanıdığı bu kişi, inanılmaz bir çabayla balzac'ın yazmış olduğu hemen hemen her şeyi bulmuş ve satın almıştır. tek bir mektup ya da yitirilmiş olduğu sanılan, düzeltmelerle dolu bir müsvedde sayfanın peşinden yolculuklara çıkmış, balzac'ın eserlerini basan matbaalara gitmiş, bir şey bulmak ümidiyle arşiv ve depolarını aramış, ünlü yazarla görüşmüş olan tüm gazetecileri bulup onlarla konuşmuştur.

balzac'ın dul eşinden kalan mobilyaların satıldığı o ünlü açık artırmaya getirilirken yazarın el yazılarının içinde bulunduğu birkaç tahta sandık parçalanıp da içindekiler etrafa saçılınca, onların kese kağıdı olmasını engellemek isteyen bu tuhaf adamın haftalar boyunca çevredeki peynircilerden en küçük bakkala kadar bütün dükkanlarda o kağıtları aradığı bilinir.

spoelbergh van loevenjoul'un fransız akademisi'ne bağışladığı koleksiyon sonunda chantilly saraycığında hak ettiği yeri almıştır. orada, sakin bir caddede, yakınında güzel ormanlar ve bakımlı çayırlar, küçük bir fransız kentinin huzurlu ortamında sonsuza dek korunmakta olan, ziyaretçileri hayrete düşüren bu dev "yapıt", balzac üzerine ciddi araştırmalar yapacak herkese açıktır.

chantilly'deki koleksiyonda balzac'ın tüm eserlerinin ilk yazılışları, müsveddeleri ve ortaya çıkana dek geçirdiği tüm aşamalar görülmektedir. önce tutulmuş kısa notlar, tekrar tekrar düzeltmeler ve eserin baskıya hazır durumu. tam bir labirent cehennemi. her bir eserin oluşup gelişmesini kağıtlar üzerinde adım adım takip eden kişi, olağanüstü yazarın yaratıcılığını günümüzde de bütün canlılığı ile yaşar.