20.05.2009

bilgi üzerine üç söyleşi

paul feyerabend

gülmece en büyük, en insanca koruyucu donanımlardan biridir.

felsefeci özgür bir ruhtur; öğretmense bir izlenceye bağlı kalması gereken; ama bunun için para da alan bir kamu görevlisidir.

bir tek kişiye dürüst davranmamak bütün insanlığı yaralar; çünkü insanlık güvene dayanır. dünyada söylenen en küçük bir yalan bu güveni sarsar, insanlığı yaralar.

hiçbir ölçmede saltık kesinlik yoktur; hep birtakım yanlışlar olur.

yeni düşünceler, yeni bir yaşama biçimi ortaya koymak isteyen bir öğretmenin iki şeyi anlaması gerekir: ilkin bir kendini koruma düzeneği olmadıkça düşüncelerin kötüye kullanılacağını. voltaire'in düşüncelerinde bir koruma vardı, nietzsche'nin düşüncelerinde yoktu. nietzsche nazilerce kullanıldı, voltaire kullanılmadı. iki, kimi durumlarda işe yarayan bir "ileti"nin başka durumlarda ölümcül olabileceğini anlaması gerekir.

birtakım hazır inançları olan yetişkinler için gülmece büyük bir yıkıcı güçtür.

düşünceler, tıpkı kelebekler gibi, yalnızca var olmakla kalmaz; gelişir, başka düşüncelerle ilişkiye girer, etkide bulunurlar.

iyice tanımlanmış, bağdaşık bir etkinlik alanı olarak "felsefe"nin varlığı, "bilim"in varlığından ne daha az ne daha çok. sözcükler var, kavramlar da var; ama insan varoluşunda kavramların gerektirdiği sınırların izi yok.